Intro / algemeen
De werkgever is wettelijk verplicht ervoor te zorgen dat alle werknemers, met inbegrip van uitzendkrachten, stagiaires en tijdelijke arbeidskrachten doeltreffend over de risico's voor de veiligheid en gezondheid in hun werk en de door hen te nemen maatregelen worden geïnformeerd en geïnstrueerd.
Links
Risico
Als voorlichting en onderricht ontbreken ontstaan er gevaarlijke en ongezonde werksituaties. Doeltreffende arbovoorlichting is ook van groot belang als de Nederlandse Arbeidsinspectie verschijnt na een bedrijfsongeval, en bij aansprakelijkheidszaken.
Eisen
Eisen in verband met voorlichting en onderricht zijn:
- de werkgever moet ervoor zorgen dat alle werknemers, met inbegrip van uitzendkrachten, stagiaires en tijdelijke arbeidskrachten, doeltreffend worden voorgelicht;
- deze voorlichting is steeds gericht op de risico’s bij de werkzaamheden van de betreffende medewerkers en omvat o.a.
- de aard van het werk en de daaraan verbonden risico's, zoals omgang met machines en apparatuur, gevaarlijke stoffen, fysieke belasting, geluid, biologische agentia, ongewenste omgangsvormen, klimaat en/of werkdruk
- de maatregelen die zijn genomen om de risico's te beperken. Zoals doel, werking en gebruik van de technische en organisatorische voorzieningen ter beperking van de risico's;
- het doel, werking en gebruik van verstrekte persoonlijke beschermingsmiddelen.
- daarnaast ontvangen alle medewerkers voorlichting over algemene arbozaken als:
- hygiënevoorschriften
- wat te doen bij calamiteiten
- bedrijfshulpverlening
- preventiemedewerker
- gedragscode
- vertrouwenspersoon
- arbodienstverlener
- ziek- en hersteldmelding
- melding van gevaarlijke situaties
- e.d.
- deze voorlichting wordt zo nodig verzorgd in een vreemde taal;
- Voor werknemers die werken aan gevaarlijke machines of met gevaarlijke stoffen zijn werkinstructies (of ‘machine-instructiekaarten’) opgesteld. Deze werkinstructies bevatten handzame informatie over de risico’s en de te nemen maatregelen. De werkinstructies zijn op papier gesteld en bij de werkplek aanwezig en/of ze worden digitaal voor de aanvang van de werkzaamheden aan de werknemer vertoond. Bij voorkeur wordt daarbij ook gebruik gemaakt van beelden.
Deze vormen van schriftelijke communicatie worden gecombineerd met een mondelinge toelichting, beide in een voor de werknemer begrijpelijke taal.
- Daarna wordt getoetst of de werkinstructie is begrepen. Bv door een medewerker de eerste tijd te laten vergezellen door een andere medewerker. Deze toetst dan of de nieuwe medewerker de instructies voldoende heeft begrepen en het werk naar behoren uitoefent. Eventueel kan een schriftelijke toets worden afgenomen.
- Nieuwe werkinstructies dienen door een deskundig persoon te worden opgesteld in samenspraak met ervaren medewerkers. Ze winnen aan kracht als ze enkele foto's uit de eigen praktijk bevatten. Er is geborgd dat werkinstructies worden aangepast na wijzigingen aan de machines, procedures, andere omgang met stoffen of bij nieuwe inzichten.
- Plaats bij gevaarlijke machines of bij werkzaamheden met gevaarlijke stoffen pictogrammen die de risico’s en de benodigde persoonlijke beschermingsmiddelen aangeven.
- om voorlichting en onderricht doeltreffend te laten zijn worden ze regelmatig en op een andere manier opnieuw aangeboden;
- bij jongeren (onder de 18 jaar) moet in het bijzonder rekening worden gehouden met de (leeftijdsgebonden) beperkte werkervaring en onvoltooide geestelijke en lichamelijke ontwikkeling.
- werknemers die worden blootgesteld aan een geluidsniveau van meer dan 80 dB(a) worden voorgelicht over:
- de schadelijke gevolgen van geluid;
- de manier waarop zij om dienen te gaan met voorzieningen om het geluid terug te dringen;
- de manier waarop de eigen manier van werken (bijvoorbeeld het opzetten, stapelen of doorschuiven van kunststof kratten alsook het zorgvuldig uitvoeren van intern transport) effectief kan bijdragen om de geluidsbelasting terug te dringen;
- de gehoorbeschermingsmiddelen: waar deze nodig/vereist zijn en hoe ze gebruikt moeten worden;
- het periodieke gehooronderzoek.
Wensen
- Het is aan te bevelen om een overzicht te maken van de benodigde arbovoorlichting en –onderricht per functiegroep. In dat overzicht kan ook aangegeven worden na hoeveel tijd elk onderdeel wordt herhaald
- Voor de voorlichting over werkdruk is het aan te bevelen gebruik te maken van de goede praktijk Voorlichting over werkdruk
- Maak bij uw arbovoorlichting gebruik van de gratis NAPO-filmpjes. In één minuut maken zij een risico inzichtelijk en een bijbehorende aanpak. Er zijn hier zo'n 170 korte NAPO-filmpjes te vinden. Ze zijn goed te gebruiken op een werkoverleg, toolbox-meeting of eventueel te vertonen op beeldschermen in het bedrijf.