Intro / algemeen
Duwen en trekken is het handmatig in beweging brengen en verplaatsen van een last over een langere afstand, waarbij het lichaam zich in dezelfde richting beweegt, zonder de last te dragen.
Links
Risico
Het duwen of trekken van een kar of andere zware voorwerpen kan fysiek belastend zijn en kan gezondheidsklachten opleveren aan rug, schouder, nek en armen.
Eisen
Eisen voor duwen en trekken zijn:
- voor het uitoefenen van grote krachten zoals bij duwen en trekken geldt dat deze nader in kaart gebracht moet worden, als een verdiepende inventarisatie van de RI&E. Maar hiervoor gebruik van het instrument Werkwijzer Fysieke Belasting, of een methode met een vergelijkbare kwaliteit. De werkwijzer Fysieke Belasting is hier te vinden.
- na de RI&E en de verdiepende inventarisatie zal een plan van aanpak worden opgesteld (en ter instemming aan ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging worden voorgelegd) waarin ondermeer maatregelen zijn opgenomen om de fysieke belasting als gevolg van duwen en trekken te verminderen;
- zorg voor regelmatig onderhoud aan de wielen van het rijdend materiaal;
- bij het duwen en trekken van lasten op wielen (karren, palletwagens en dergelijke) bedraagt het maximum gewicht 400 kilo voor de kar inclusief de lading. Als er oneffenheden of obstakels op de route zijn, of als er sprake is van niet soepel lopende wielen, is het maximale gewicht lager: de benodigde duw- en trekkracht mag de onderstaande waarden niet overschrijden:
- verminder daar waar mogelijk de fysieke belasting bij het duwen en trekken in het werk. Daarbij gelden de volgende richtlijnen, tenzij dit redelijkerwijs niet van de werkgever kan worden gevergd;
- duwen: de maximale benodigde kracht om een last in beweging te brengen mag de volgende grenswaarden niet overschrijden: 30 kilo onder optimale omstandigheden (lage frequentie, korte afstand) en 14 kilo onder minder optimale omstandigheden (hoge frequentie, lange afstand);
- duwen: de maximale benodigde kracht om een last in beweging te houden mag de volgende grenswaarden niet overschrijden: 20 kilo onder optimale omstandigheden (lage frequentie, korte afstand) en 6 kilo onder minder optimale omstandigheden (hoge frequentie, lange afstand);
- trekken: de maximale benodigde kracht om een last in beweging te brengen mag de volgende grenswaarden niet overschrijden: max. 20 kilo over max. 2 meter, maximaal 12 maal per uur en max. 20 kilo over maximaal 8 meter bij een frequentie van maximaal 1 keer per 8 uur.
De duw en trekkracht is eenvoudig te meten mbv een trekveer (‘unster’) of met een ‘duw- en trekcalculator’ (die is te vinden op www.gezondehandel.nl ).
- verminder waar mogelijk duwen en trekken door gebruik van transportbanden, handpalletwagens, elektrotrekkers, elektrische palletwagens of vorkheftrucks.
- zorg zo veel mogelijk voor een egale vloer, zonder drempels of andere obstakels.
- let bij de aanschaf van karren op de fysieke belasting van het rijden, met name op de hoogte van de beugel en de grootte van de wielen.
- zorg voor regelmatig onderhoud aan de wielen van het rijdend materiaal, dat is afgestemd op de gebruiksfrequentie, de slijtage en op eventuele klachten van medewerkers.
- zorg voor herhaalde instructie voor de medewerkers over de manier waarop lichamelijke belasting kan worden voorkomen of verminderd. Breng eerst op grond van de RI&E in kaart welke medewerkers te maken hebben met fysiek belastende duw- en trekwerkzaamheden. De voorlichting en onderricht aan hen dient een combinatie te bevatten van mondelinge en schriftelijke communicatie (bv tijdens werkoverleg) en dient regelmatig herhaald/ opgefrist te worden, waarbij de frequentie afhankelijk is van de zwaarte van de restrisico’s, zoals door de Werkwijzer Fysieke belasting aangegeven:
- Bij hoog risico, herhaling minstens eens per 3 jaar
- Bij midden risico, herhaling minstens eens per 5 jaar
- Bij laag risico, geen vastgestelde termijn van herhaling
Maak bij de herhaalde voorlichting en onderricht gebruik van uiteenlopende werkvormen. Te denken valt aan; oefenen met duw- en trekwerkzaamheden in het eigen bedrijf, inbreng eigen ervaringen, bespreking praktijkvoorbeelden, vraagstukken bij toepassing van de regels, e.d.). In deze voorlichting en onderricht komen in ieder geval de volgende onderdelen aan bod:
- risico’s van duwen en trekken
- de maatregelen die het bedrijf heeft genomen om de fysieke belasting door duwen en trekken te verminderen.
- aandachtspunten voor een goede manier van duwen en trekken, zoals:
- beperk zware inspanning en met duwen en trekken door het inschakelen van hulpmiddelen;
- duwen is doorgaans minder belastend dan trekken;
- van groot belang is dat het op gang duwen en trekken op een rustige manier gebeurd.