Intro / algemeen
Tillen is een van de meest voorkomende vormen van fysieke belasting. De belasting bij tillen is niet alleen afhankelijk van het gewicht van de last. Bij ongunstige tilhoudingen of een grote afstand tussen lichaam en last kan het gewicht van de lichaamsdelen (romp/armen) van grotere invloed zijn dan het te tillen gewicht. Het tillen van een licht voorwerp in een slechte houding (gedraaid of ver voor het lichaam) is vaak meer belastend dan het tillen van een zware last in een goede houding.
Dragen is de handeling waarbij een gewicht lopend wordt verplaatst. Het is tillen en lopen tegelijk. Het lichaam en in het bijzonder de rug kan bij dragen zwaar belast worden.
Ook het aantal keren dat men moet tillen of dragen is van invloed op de lichamelijke belasting. Verder vergroot werken met koude spieren de kans op overbelasting.
Links
Risico
Gezondheidsklachten aan rug en armen.
Eisen
Algemene eisen zijn:
- zorg voor regelmatig herhaalde instructie (liefst jaarlijks) voor de medewerkers over de manier waarop lichamelijke belasting kan worden voorkomen of verminderd;
- voor ongunstige til- en draagsituaties geldt dat deze nader in kaart gebracht moeten worden, als een verdiepende inventarisatie volgend op de RI&E. Maak daarbij gebruik van het instrument Werkwijzer of een methode met een vergelijkbare kwaliteit.
- na de RI&E en de verdiepende inventarisatie zal een plan van aanpak worden opgesteld (en ter instemming aan ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging worden voorgelegd) waarin ondermeer maatregelen zijn opgenomen om de fysieke belasting als gevolg van tillen en dragen te verminderen.
Eisen voor tillen zijn:
- het maximale tilgewicht is 23 kilo. Dat geldt alléén in de ideale tilsituatie. Bij minder gunstige tilsituaties vermindert het maximale tilgewicht. Bijvoorbeeld als er niet dichtbij het lichaam wordt getild, of als er wordt gedraaid, veelvuldig, hoog of laag wordt getild. Als onderdeel van de RI&E zorgt de werkgever voor een verdiepend onderzoek fysieke belasting, waarin ondermeer wordt bepaald of in niet ideale tilsituaties de gezondheidskundige normen worden overschreden. Waar nodig worden maatregelen getroffen.
- verstrek bij het tillen van gewichten vanaf 23 kg, en ook bij ongunstige tilsituatie met lagere gewichten, adequate tilhulpmiddelen, bijvoorbeeld een hefinstallatie;
- maak op plekken waar gewerkt wordt met zwaar gereedschap (boor, zaag, schaar, knipper, verdovingsapparaat, e.d.) zo mogelijk gebruik van een veerbalancer.
- verminder, waar redelijkerwijs mogelijk, het tilgewicht per eenheid;
- pas bij langdurige tilwerkzaamheden zoveel mogelijk taakroulatie toe, met name bij zwaar tillen, bij ongunstige tilbewegingen of bij frequent tillen;
- is het verminderen van het tilgewicht en het verstrekken van hulpmiddelen redelijkerwijs niet mogelijk, dan is het toegestaan om incidenteel (enkele malen per dag) gewichten van maximaal 25 kilo te tillen, zoals zakgoed. Daarbij is gezorgd dat ongunstige bewegingen tijdens het tillen zoveel mogelijk worden voorkomen, zoals draaien, bukken, vooroverbuigen of hoog of ver reiken.
Eisen voor dragen (lopen en tillen tegelijk) zijn:
- beperk zo veel als redelijkerwijs kan worden gevergd belastende draaghandelingen in het werk. Dat kan door het werk anders te organiseren of door passende hulpmiddelen in te schakelen. Daarbij kan als richtsnoer worden gehanteerd;
- het maximale draaggewicht is 20 kilo (bij tweehandig dragen) en 10,5 kilo bij éénhandig dragen;
- het maximale draaggewicht wordt verminderd bij grotere afstanden, bij ongunstige werkhouding en bij een hoge frequentie.
Wensen
- Betrek een deskundige bij het zoeken naar oplossingen en het geven van instructies voor ergonomisch verantwoorde werkhoudingen. Bijvoorbeeld door periodiek de werkplekken te laten beoordelen.
Tips voor werknemers:
- Houd een last altijd zo dicht mogelijk bij het lichaam en draai de voeten mee met de last, zodat de rug recht voor de last blijft.
- Maak geen plotselinge bewegingen, maar til rustig en gelijkmatig.
- Loop zo weinig mogelijk met een last; maak zo veel mogelijk gebruik van hulpmiddelen.