Intro / algemeen
Het schoonmaken van productieafdelingen wordt veelal uitgevoerd door gespecialiseerde bedrijven of medewerkers. Het spoelen van kratten kan handmatig worden uitgevoerd of geautomatiseerd zijn. Het onderhoud en/of ombouwen van machines kan zowel door medewerkers zelf (klein onderhoud zoals afstellen) als door de technische dienst worden uitgevoerd. Ook laadruimtes van vrachtwagens worden schoongemaakt. Onderhoud en omstelling van machines vindt doorgaans door eigen personeel plaats.
Links
Risico
Bij het schoonmaken staan de medewerkers bloot aan koude en vocht. Ook treden er veiligheidsrisico's op ten gevolge van de machines. De gebruikte chemicaliën en biologische agentia kunnen gezondheidsrisico's veroorzaken.
Eisen
Eisen voor schoonmaken en biologische agentia
Voor het schoonmaken van productieafdelingen gelden de volgende eisen:
- Het is zaak de blootstelling aan biologische agentia tijdens het schoonmaken zo veel mogelijk te verkleinen door het probleem zo dicht mogelijk bij de bron aan te pakken:
- Voorkom zoveel mogelijk vervuiling tijdens de productie door zorgvuldig om te gaan met resten en afval zoals door het opvangen van afval op een band of in bakken, door het leegdrukken en opvangen van resten in pijpleidingen (bij vleeswaren), door instructie van medewerkers om weinig afval te produceren en door schoonmaak tijdens pauzes.
- Reinig als eerste stap bij het schoonmaken eerst zoveel mogelijk droog: ‘zodat de ruimte bezemschoon’ is.
- Begin de spuitwerkzaamheden na het inschuimen met een zo laag mogelijke druk, zodat eerst het meeste afval voorzichtig wordt verwijderd richting afvoerputten, zonder dat er veel vorming van deeltjes in de lucht zullen komen. Gebruik -waar mogelijk- eerst koud water.
- Verhoog de druk van de spuit pas als het overgrote deel van het afval met voorgaande twee werkzaamheden is verwijderd. De kans dat er dan nog relevante hoeveelheden micro-organismen in de lucht zullen komen is daarmee veel kleiner geworden.
- Zorg voor voldoende ruimteventilatie en -afzuiging in de productieruimtes die met water worden schoongespoten. Hierbij geldt dat er in de periode, dat wordt schoongemaakt, een ruimteventilatie is met een ventilatievoud van 10 tot 15. Als er na de schoonmaak in de ruimte wordt gewerkt, is minimaal een uur een ventilatievoud van 5 nodig.
- Voor de Vleessector: De werkgever verstrekt tijdens schoonmaakwerkzaamheden adembescherming om blootstelling aan biologische agentia via de luchtwegen te voorkomen en geeft instructie hoe deze te gebruiken. Ademhalingsbescherming is verplicht bij de eindschoonmaak waarbij met water wordt gespoten én bij alle andere schoonmaakwerkzaamheden als de waterdruk hoger is dat de reguliere waterdruk. Zie richtlijn Adembescherming.
Het betreft schoonmaakwerkzaamheden op de volgende afdelingen:
- Stallen
- Vuile slacht
- Schone slacht
- Onderzoekscel
- Organencel
- Maag- en darmafdeling
- Voor de Vleeswarenindustrie: Voor (schoonmaak)werkzaamheden in de productieafdelingen waarbij met water wordt gespoten, wordt de werkgever aanbevolen om aan de medewerkers die in aanraking komen met biologisch stof, ieder een geschikt ademhalingsbeschermingsmiddel te verstrekken. Waar dat nodig is en welke adembeschermingsmiddel daarvoor geschikt is wordt door de werkgever vastgesteld op grond van de verdiepende RI&E Biologische agentia. Zie ook de richtlijn Adembescherming.
- De werkgever verstrekt huidbescherming (link naar vlees / vleeswaren) om blootstelling aan de huid te voorkomen.
- Goede persoonlijke hygiëne.
Wensen
- Vermijd ongunstige tilsituaties en ongunstige krachtsinspanningen, bijvoorbeeld bij het trekken van waterslangen.
- Stel een preventief onderhoudsprogramma op.
- Werkgevers in de vlees en vleeswarensector maken alleen gebruik van schoonmaakbedrijven die werken conform de CAO Arbeid en Gezond van de schoonmaakbranche
- Zowel bij schoonmaakwerkzaamheden door eigen personeel als door ingehuurd personeel wordt het protocol 'Veilig werken met stoffen in de voedingsmiddelensector' (bijlage van de CAO Arbeid en Gezond van de schoonmaakbranche) als minimum gehanteerd. (Het protocol is hier te vinden).
- Het verstrekken en dragen van adembescherming wordt sterk aanbevolen bij schoonmaakactiviteiten in de vleesverwerking, als de waterdruk hoger is dan de reguliere waterdruk.
Onderstaande ‘wensen’ zijn bij een dagdosis van 85dB(A) of hoger, verplichte onderdelen van de afweging welke maatregelen redelijkerwijs genomen moeten worden, om de geluidsbelasting terug te dringen. Bij die afweging wordt de arbeidshygiënische strategie gevolgd.
-
Machines zouden mogelijk vanuit de machinebouwer van speciale programma’s kunnen worden voorzien die de geluidsproductie tijdens het reinigen beperken (reinigingsstand);
-
Kies zo mogelijk bij aankoop van nieuwe machines voor behuizingen die worden afgenomen door scharnierende delen in plaats van plaatdelen die bij het plaatsen op de grond veel lawaai maken. Of kies in plaats van dunwandige RVS-beplating voor (dikkere) kunststof panelen;
- Rust TD-monteurs uit met een persoonlijk geluidsignaleringsapparaat om snel te kunnen zien wanneer bij een te hoog geluidsniveau wordt gewerkt (zie ook goede praktijk > Geluidsignalering).